İnsan İlişkilerinde En Çok Yapılan 10 İletişim Hatası

İletişim, gönderici konumundaki kişinin, karşısındaki kişi veya kişilerle gerçekleşen bilgi, düşünce, duygu alışverişidir. Bu açıklamada da anlaşılabileceği gibi iletişimin gerçekleşebilmesi için gönderici (kaynak), alıcı, ileti ve kanal öğelerinin olması gerekir.

Ayrıca sağlıklı bir iletişimden bahsedebilmek için, iletişim faaliyetinin tam olarak gerçekleşip gerçekleşmediğini anlamaya yarayan dönüt yani geri bildirimin olması gerekir.

İletişimin Önemi

Sosyal bir varlık olan insan için sağlıklı bir iletişim sağlamak olmazsa olmazlardandır. İnsanoğlu duygu, düşünce, bilgi ve sorunlarını ancak bu şekilde paylaşabilir, karşısındakine aktarabilir. İletişim, insanoğlu var olduğundan beri önemini korumaktadır. İnsanoğlu tüm tarihi boyunca sağlıklı bir iletişimin yollarını aramıştır. Bunun için her insan kendi dönemindeki materyalleri en iyi ve aktif şekilde kullanmış ve bunları geliştirerek bir sonraki nesle aktarmıştır.

İlk insanlar birbirleriyle iletişimi sağlamak için sözlü iletişimin yanında duman, ateş, güvercin, yazının atası sayılabilecek çeşitli şekiller kullanmış ve bunları geliştirip şekillendirerek kendinden bir sonraki nesle aktarmıştır.

İnsanin sağlıklı bir iletişimde bulunabilmesi için sözlü, yazılı veya hal dili ve diyebileceğimiz beden dilinin bir veya birkaçını birde kullanması gerekir. İletişim denilince akla sadece sözlü iletişim gelmemelidir. Hatta sağlıklı bir iletişimde, sözlü iletişimin payı diğerlerine göre daha azdır. Bunu bir piramitte benzetirsek piramidin en alt kısmında hal dili ile yapılan iletişim, ortada beden dili ile yapılan iletişim en yukarıda da sözlü iletişimin yer aldığını görürüz. Bu konuda ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “samimiyetin lisanı yoktur.

Samimiyet kabili izah değildir. O gözlerden ve hasiyetlerden anlaşılır.” Sözüyle güzel bir şekilde açıkladığını görürüz. Aynı şekilde Mevlana da “ayni dili konuşanlar değil; aynı duyguları paylaşanlar anlaşabilir.” Sözü ile de iletişimin sadece sözlü değil, bunun yanında beden dili ve duygu ile de yapılması gerektiğini vurgulamışlardır.

İletişim De En Çok Yapılan 10 Hata

Sağlıklı insan ilişkilerinden bahsedebilmek için, sağlıklı bir iletişimin olması gerekir. Bunun için de sağlıklı bir iletişimde yapılmaması gerekenleri yapmamak, bunlardan azami kaçınmak gerekir. Bunları sınıflandırmak gerekirse, şöyle bir sınıflandırma yapmak mümkündür:

1.    EMİR VERMEK: Belki de iletişim de en çok yapılan iletişim hatasıdır. Karşıdaki kişinin, yani alıcının, tüm iletişim kanallarını kapatan ve sık sık yapılması dolayısı ile de gönderme konumundaki kişinin en dikkat etmesi, yapmaktan kesinlikle kaçınması gereken bir iletişim hatasıdır. Bu ileti, karşıdaki kişinin duygularının önemsiz olduğunun izlenimi verir. Ayrıca karşıdaki kişinin söylediği şeyleri yapma zorunluluğu, söyleyiş tarzında bulunduğu için karşıdaki ile iletişim de eşitlik ilkesini ortadan kaldırır.

2.    ÖĞÜT VERMEK: Bu ileti, kişinin kendi sorunlarını çözemeyeceği izlenimi verdiği için kesinlikle kaçınılması gereken bir iletişim hatasıdır. Birde bunun toplum içinde yapılması durumunda kişi rencide olacağı için alıcı konumundaki kişide çok fazla olumsuz duygulara neden olacaktır.

3.    UYARMAK: Bu ileti, aslında emir vermek iletisine şekil yönünden benzer. Ancak bu iletide karşıdaki kişinin, yani alıcı konumundaki kişinin yanıtı olacağı için, alıcının vereceği tümceleri de içerisinde barındırır. Bu iletide karşıdaki kişinin isteklerine saygı duyulmadığı mesajı içerir. Böylece karşıdaki kişide öfke, nefret gibi olumsuz duygular yaratır.

4.    İSİM TAKMAK: Bu ileti, kişinin küçümsenmesine neden olacağı için kişinin kendisine karşı olan, hatta toplumun kendisine olan saygısını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca kişiye takılan ad gelecekte de kişiye karşı kullanılabileceği için etkisi anlık olmayabilir.

5.    SUÇLAMAK: Bu ileti, kişi üzerinde diğer iletilere göre daha fazla olumsuz etki yapar. Çünkü bu ileti kişinin benlik saygısını düşürür. Kişi hakkında yapılan olumsuz değerlendirmeler, kişinin kendisini yetersiz, değersiz görmesine neden olabilir.

6.    YARGİLAMAK: Bu ileti de kişi üzerinde çok fazla olumsuz etki yapar. Kişinin düşüncelerine saygı duyulmadığı izlenimi vereceğinden, kişinin kendisini yetersiz ve değersiz görmesine neden olabilir. Ayrıca kişinin benlik saygısını olumsuz yönde etkiler.

7.    KONUYU SAPTIRMAK: Kişide özellikle de çocuklarda kişinin, karşıdakinin kendisiyle ilgilenmediği, düşüncelerine değer verilmediği hissi uyandırabileceğinden kesinlikle kaçınılması gereken bir iletişim hatasıdır.

8.    SINAMAK: Bu ileti, kişiye kendisine güvenilmeyen birisi olarak bakıldığı hissi uyaracağından kesinlikle kaçınılması gereken bir harekettir. Kişinin kendi üzerinde güvensizlik, hissetmesine neden olabilir.

9.    ELEŞTİRMEK: Bu ileti genel itibariyle yargılamak iletisine benzer. Kişi hakkında yapılacak olumsuz eleştiriler kişide benlik saygısını düşüreceği gibi kişinin kendisini değersiz görmesine de neden olabilir. Hele ki toplumumuzda olumlu eleştirinin yapılmaması dolayısıyla kaçınılması gereken bir iletişim hatasıdır.

10.   ALAY ETMEK: Karşıdaki kişiyi ciddiye almayıp onunla alay edilmesi, kişide kendisinin dışlandığı, duygu ve düşüncelerine saygı duyulmadığı izlenimi verir. Karşıdakini incitip, kırabilen olumsuz bir iletişim hatasıdır.