Fay Nedir? Deprem Nedir?

Fay; İngilizce “fault” yani hata kelimesinden gelir ve yer kabuğundaki ani bütünlük bozulmasını ifade eder. Deprem ise genelde bu hata yüzeylerinde gelişen hareketleri tanımlar.
Fay Nedir? Deprem Nedir?

Depremin Mekanizması Nedir?

Bu mekanizma; yaklaşık 4,6 milyar yıl önce oluşmaya başlayan dünyamızın, gelişimini ve değişimini şuan bile devam ettirirken, derinlerde devam eden radyoaktif bozuşmalardır. Yani daha basit bir dille üzerinde bulunduğumuz 40 kilometrelik yerkabuğunun altında kaynayan eriyik malzeme; üzerindeki kabuğu sürekli tahrik etmektedir. Bu tahrik sonucu sürekli harekete zorlanan yerkabuğu var olan fay hatları üzerinde maruz kaldığı kuvvetle kelimenin tam manasıyla kayar.

Kayma hareketi, altında biriken kuvvetin büyüklüğüne göre çeşitli şiddetlerde deprem oluşturur. Uygulanan kuvvet sürekli devam eder ve çoğu zaman yerkabuğu tarafından büyük bir kısmı tolere edilir ve oluşturduğu depremler yıkıcı bir etki bırakmadığı gibi hissedilmezler. Depremin şiddeti; yerkabuğunun maruz kaldığı kuvvetin büyüklüğü, ivmesiyle ve fay hattının özelliğiyle doğru orantılıdır.

Fay Çeşitleri Ve Depreme Etkisi Nedir?

Faylar geometrileri ve hareket şekilleri bakımından 3’ e ayrılırlar.
•    Normal Fay,
•    Ters Fay
•    Doğrultu Atımlı faylardır.

Normal ve Ters faylar bizim deprem haritalarında gördüğümüz ve jeolojide ismine fay aynası dediğimiz çizgiler üzerinde meydana gelen hareketlerle ilintilidir. Bu çizgi 3 boyutlu olarak yerin altına da devam eden bir düzlemdir. Bu düzlem düşeyle (90 derece hariç) açılı vaziyette bulunurlar.

Temelde faylar açılı düzlemle (fay aynası) ayrılan iki bloktan oluşurlar. Bu bloklardan fay aynası üzerinde yer alanına tavan, diğerine ise taban bloğu denir.

Normal fay; deprem sonrasında tavan bloğunun çökmesiyle oluşan ve çekme kuvvetine maruz kalan faylardır.

Ters fay ise; tavan bloğunun yükselmesiyle oluşan ve itme kuvvetine maruz kalan faylardır.

Doğrultu atımlı faylarda ise durum farklıdır. Fay aynası dik veya dike yakın açılanırken, hareket iki bloğun birbirine göre düşey/dikey değil yanal hareket etmesiyle ve makaslama kuvvetine maruz kalarak oluşur. Haliyle burada tavan ve taban bloklarından bahsedemeyiz. Faylar arasında potansiyel olarak en tehlikeli olan ve büyük yıkımlara yol açan fay çeşidi, kuşkusuz Doğrultu Atımlı Faylardır.

Depremler Tamamen Engellenemez Mi?

Depremler esasen dünyamızın hala canlı olduğunu gösteren ve ölümcül sonuçları göz önünde olmasına karşın, temelde yeryüzünün canlı kalmasında, tektonik hareketlerle birlikte önemli rol oynamaktadır.

Deprem Nedir, Nasıl Oluşur ve Nasıl Önlenir

Depremlerin mevcut teknolojiyle engellenmesi mümkün değildir. Ayrıca buna teşebbüs etmekte doğal sürece bir müdahale olur ki, sonuçlarını öngörmek imkansızdır. An itibariyle en doğru hareket depremle yaşamayı öğrenmek olacaktır. Yapılaşmaları deprem yönetmeliğine uygun yapmak yapılacaklar listesinin başında olmalıdır.

Son olarak unutmayalım ki; “Deprem değil, tedbirsizlik öldürür.

Yorumlar

Popüler Yayınlar