ÇÖLYAK BELİRTİLERİ, TANISI VE KOMPLİKASYONLARI
Hastalık ailevidir ve sebebi buğday, arpa, yulaf ve çavdarda bulunan glüten ve gliadin adındaki proteine olan duyarlılıktır. Sonuç olarak yağ asitlerinin sindirimi bozulmuştur.
Çölyak hastalığı bazı bireylerde yıllarca hiç belirti vermez veya çok hafif seyredebilir ve kişi çölyaklı bir hasta olduğunu uzun süre fark etmeyebilir. Hastalık tipik belirtilerle başlayabileceği gibi çok hafif belirtilerle de seyredebilir. Çölyak sprue, nontropik sprue ve glutona duyarlı enteropati olarak da bilinir. Çölyak hastalığı ince bağırsağın glutona (çavdarda, buğdayda ve arpada bulunur) olan hassaslığıdır. Bu hassaslığın neticesinde ve iltihaplanmaya bağlı olarak, ince bağırsak astarının hasar görmesi suretiyle gelişen, yiyecekleri emme yetersizliğidir.
Çölyak hastalığı olan çocuklarda özellikle karında şişlik, ağrı huzursuzluk, enfeksiyonlarda artış ve gelişme geriliği kilo alamama, boy uzamasında yavaşlama şeklindeyken ilerleyen yaşlarda bu belirtiler daha geniş açıya yayılır. Yetişkinler de ise, kas zayıflığı kimi durumlarda belirginleşebiliyor, nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları, dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacının artması, kansızlık, yaşa göre kilo azlığı, ağız içinde oluşan aftlar, eklem ve kemik ağrıları, sinirlilik, ciltte kaşıntılı döküntüler, iştahsızlık, gaz şikayetleri belirtileridir.
Çölyak hastalığının belirtileri her yaşta görülebilir. Çölyak hastalığına yakalandıysanız gluton içeren her yiyecekten sonra ishal meydana gelecektir. İshal çok ciddi oranlarda hayatı tehdit edebilir ve bireyin su kaybetmesine neden olabilir. Katı dışkılar genellikle kül renginde, köpüklü, iri, kötü kokulu ve yapışkan bir halde çıkar. Yapışkanlık ise yüksek yağ oranından kaynaklanır.
Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmekle birlikte teşhisi zor olan hastalıklardandır. Belirtilerinin çoğunlukla başka hastalıklarla alakalı olduğu düşünülür. Örneğin erken osteoporoz, kansızlık, teşhis edilmemiş laktoz alerjisi gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiğinden karıştırılabilir.
Çölyak hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhisi önemlidir. Teşhis yöntemlerinden kan testleri serolojik özel testler (AGA, EMA) ile ön tanı konmaktadır.
Çölyak hastalığı ile ilgili hastalıklar şunlardır. Tip1 DM, Otoimmüntiroid hastalığı, Otoimmün karaciğer hastalığı, IgA eksikliği, Down, Turner, Willians Sendromları.
Malabsorbsiyon, büyüme geriliği, hipokrommikrositer anemi, megoblastik anemi, kalsiyum ve K vitamini eksikliği, otoimmün hastalıkların prevelansında artış, osteoporoz, kısırlık, düşük, depresyon, lenfoma, kalın ve ince bagırsak kanserleri ; tedavi edilmeyen çölyak hastalığının kısa ve uzun vadedeki riskleridir.
Kaynak : Robbins- patoloji
Çölyak hastalığı olan çocuklarda özellikle karında şişlik, ağrı huzursuzluk, enfeksiyonlarda artış ve gelişme geriliği kilo alamama, boy uzamasında yavaşlama şeklindeyken ilerleyen yaşlarda bu belirtiler daha geniş açıya yayılır. Yetişkinler de ise, kas zayıflığı kimi durumlarda belirginleşebiliyor, nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları, dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacının artması, kansızlık, yaşa göre kilo azlığı, ağız içinde oluşan aftlar, eklem ve kemik ağrıları, sinirlilik, ciltte kaşıntılı döküntüler, iştahsızlık, gaz şikayetleri belirtileridir.
Çölyak hastalığının belirtileri her yaşta görülebilir. Çölyak hastalığına yakalandıysanız gluton içeren her yiyecekten sonra ishal meydana gelecektir. İshal çok ciddi oranlarda hayatı tehdit edebilir ve bireyin su kaybetmesine neden olabilir. Katı dışkılar genellikle kül renginde, köpüklü, iri, kötü kokulu ve yapışkan bir halde çıkar. Yapışkanlık ise yüksek yağ oranından kaynaklanır.
Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmekle birlikte teşhisi zor olan hastalıklardandır. Belirtilerinin çoğunlukla başka hastalıklarla alakalı olduğu düşünülür. Örneğin erken osteoporoz, kansızlık, teşhis edilmemiş laktoz alerjisi gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiğinden karıştırılabilir.
Çölyak hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhisi önemlidir. Teşhis yöntemlerinden kan testleri serolojik özel testler (AGA, EMA) ile ön tanı konmaktadır.
Çölyak hastalığı ile ilgili hastalıklar şunlardır. Tip1 DM, Otoimmüntiroid hastalığı, Otoimmün karaciğer hastalığı, IgA eksikliği, Down, Turner, Willians Sendromları.
Malabsorbsiyon, büyüme geriliği, hipokrommikrositer anemi, megoblastik anemi, kalsiyum ve K vitamini eksikliği, otoimmün hastalıkların prevelansında artış, osteoporoz, kısırlık, düşük, depresyon, lenfoma, kalın ve ince bagırsak kanserleri ; tedavi edilmeyen çölyak hastalığının kısa ve uzun vadedeki riskleridir.
Kaynak : Robbins- patoloji
Yorumlar
Yorum Gönder