WERNİCKE-KORSAKOFF SENDROMU
Bugün sizlere aslına baktığımızda ülkemizde hala çok fazla bilinmeyen sadece ölüm oruçlarıyla gündeme gelen o sıralarda konuşulan bir hastalık olan Wernicke-Korsakoff sendromundan kısaca bahsetmek istiyorum.
Bu anlamda uzmanların başvurduğu bir kitap olan Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM-IV-TR) da alkole ve uyuşturucu madde kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan amnestik bozukluk olarak tanımlanmaktadır.
1900’lere gelindiğinde bu anlamda araştırmalara yapan araştırmacılar bu iki kişinin çalışmalarında ortak noktalar bulup incelediklerinde hastalığın ilk olarak Wernicke dejenerasyonuyla başladığı ve bunun sonrasında hastalığın ilerlediği sürecinde de Korsakoff belirtilerinin ortaya çıktığını saptamış ve hastalığı Wernicke Korsakoff olarak tanımlamışlardır.
Kişilerde görülen Wernicke belirtileri bir anda ortaya çıkmaktadır. İlk belirtiler kişide görülen hafıza yanılsamaları ve zihinsel karışıklıklar olarak ortaya çıkmaktadır. Bu belirtilen devamında göz hareketlerini kontrol etmekte zorlanma yaşamaya başlarlar. Şöyle ki kişi gözünü aşağı yukarı hareket etmekte bile zorlanma yaşayabilir. Bunların devamında ataksi olarak tanımlanan kişinin denge bozukluğu yaşaması sonucunda ayakta durmakta ve yürümede zorlanma tarzında belirtiler le devam eden bir sürecin içine girmektedir. Bazı kişilerde bu durum tedavi edilmeden bile geçtiği saptanmıştır. Fakat çoğunlukla kişinin tedavi edilmesi gerekmektedir. Wernicke’nin devamında ortaya çıkan Korsakoff sendromunda ise yaşanan hafıza bozukluğu kalıcıdır.
Korsakoff sendromunda hasta genel olarak ilk etapta normal görünür. Hatta konuşmalarında davranışlarında herhangi bir problem bile gözlenmeyebilir. Fakat bir konuşma esnasında kişi aynı soruları birkaç kez tekrarlayabilir, ya da anlattığı şeyi tekrar hiç anlatmamış gibi anlatabilir. Veya da biraz önce tanıdığı kişiyi unutma veya da görüştüğü kişiyle görüştüğünü unutup tekrar aynı coşkuyla görüşme gibi durumlar bu hastalığı yaşayan kişilerin yaşadığı ortak durumlardır. Bunların dışında geçmişi genel olarak hatırlamakta zorlanmasalar da yeni hafızalarına yeni bilgi biriktirme konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar. Yine bunların dışında geçmişte yakın oldukları bir kişiyi hatırlamama tarzında durumlarda nadir yaşanan durumlar arasındadır. Genel olarak kişiler geçmişi çok daha net hatırlamaktadır.
Beyinde bazı bölgelerin neden thiamin eksikliğinden etkilendiği henüz tam olarak bilinmese de bazı nöronların hassasiyetinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Bunların dışında hatırlayamadıkları anlara ilişkin boşlukları doldurmak için hayal gücüne başvurulması da hastalığın diğer yaygın belirtisidir. Bu kişilerde geçmişle şimdiki zaman konusunda zaman kavramı sıkıntısı da gözlenen sorunlar arasındadır. Yine Werniche-Korsakoff hastalarının duygusal ifadede zorlanma, ilgisizlik ve spontane davranış eksiklikleri de ortak davranış özelliklerindendir.
Beslenmenin dışında Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılan donepezil ve rivastigmin isimli ilaçların, Wernicke-Korsakoff sendromunu yaşayan kişilerde hafızayı geliştirebileceğini öne sürülmektedir.
Wernicke-Korsakoff Sendromu
Wernicke-Korsakoff sendromu vücuttaki B1 vitamini tiamin(thiamin) eksikliğinden kaynaklamasına rağmen genel anlamda kronik aşırı alkol tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan ciddi bir hafıza bozukluğudur.Wernicke Sendromu
Dünyada ilk olarak 1881 yılında Alman nörolog ve psikiyatrist Karl Wernicke tarafından tanımlanan bu sebeple onun adıyla bilinen bir hastalıktır. Wernicke üç hastası üzerine yaptığı çalışmalar esnasında hastalarının hepsinde ortak bulgular tespit etmiştir. İkisi alkolük birininse sülfürik asit yuttuğu belirtilen hastaların hepsinde göz hareketi bozukluğu, zihinsel bulanıklıklar ve ataksi başka bir değişle zayıf motor koordinasyonları görülmekteydi.Korsakoff Sendromu
Wernicke’nin bu araştırmaları yapmasından birkaç yıl sonra ise S.S. Korsakoff ismindeki Rus psikatriste ciddi derecedeki alkoliklerin veya da tıbbi rahatsızlık yaşayan kişilerin beyinlerinde oluşan hasar neticesinde anterograd amnezi yani yeni hatıralara oluşturamama veya konfabulasyon (masallama) daha net bir ifadeyle geçmişte yaşayıp tam olarak hatırlamadıkları hatırları isteklerine göre doldurma durumu yaşadıkları yönünde açıklamalar yapmıştır.1900’lere gelindiğinde bu anlamda araştırmalara yapan araştırmacılar bu iki kişinin çalışmalarında ortak noktalar bulup incelediklerinde hastalığın ilk olarak Wernicke dejenerasyonuyla başladığı ve bunun sonrasında hastalığın ilerlediği sürecinde de Korsakoff belirtilerinin ortaya çıktığını saptamış ve hastalığı Wernicke Korsakoff olarak tanımlamışlardır.
Kişilerde görülen Wernicke belirtileri bir anda ortaya çıkmaktadır. İlk belirtiler kişide görülen hafıza yanılsamaları ve zihinsel karışıklıklar olarak ortaya çıkmaktadır. Bu belirtilen devamında göz hareketlerini kontrol etmekte zorlanma yaşamaya başlarlar. Şöyle ki kişi gözünü aşağı yukarı hareket etmekte bile zorlanma yaşayabilir. Bunların devamında ataksi olarak tanımlanan kişinin denge bozukluğu yaşaması sonucunda ayakta durmakta ve yürümede zorlanma tarzında belirtiler le devam eden bir sürecin içine girmektedir. Bazı kişilerde bu durum tedavi edilmeden bile geçtiği saptanmıştır. Fakat çoğunlukla kişinin tedavi edilmesi gerekmektedir. Wernicke’nin devamında ortaya çıkan Korsakoff sendromunda ise yaşanan hafıza bozukluğu kalıcıdır.
Korsakoff sendromunda hasta genel olarak ilk etapta normal görünür. Hatta konuşmalarında davranışlarında herhangi bir problem bile gözlenmeyebilir. Fakat bir konuşma esnasında kişi aynı soruları birkaç kez tekrarlayabilir, ya da anlattığı şeyi tekrar hiç anlatmamış gibi anlatabilir. Veya da biraz önce tanıdığı kişiyi unutma veya da görüştüğü kişiyle görüştüğünü unutup tekrar aynı coşkuyla görüşme gibi durumlar bu hastalığı yaşayan kişilerin yaşadığı ortak durumlardır. Bunların dışında geçmişi genel olarak hatırlamakta zorlanmasalar da yeni hafızalarına yeni bilgi biriktirme konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar. Yine bunların dışında geçmişte yakın oldukları bir kişiyi hatırlamama tarzında durumlarda nadir yaşanan durumlar arasındadır. Genel olarak kişiler geçmişi çok daha net hatırlamaktadır.
Hastalığın sebepleri,
B1 vitamini eksikliğinin beynin özellikle mememsi cisimler ve talamus kısımlarında oluşturduğu hasarlar sonucu ortaya çıkmaktadır. Thiamin maddesi beynimizde bulunan nöronların yapması gereken görevlerini yani işlevini yerine getirebilmesi için gereken enerjinin üretilmesini sağlamaktadır. Bu nedenle thiaminin eksik olması nöronların hasar görmesine hatta ölmesine bile neden olmaktadır. Vücut bu thiamin maddesi yediği besinlerden almaktadır. Bu nedenle yetersiz beslenmenin yarattığı bu eksiklik hastalığa sebep olmaktadır. Alkol bağımlısı olan kişilerde bu kadar çok yaşanmasının sebebi de bu kişilerin genel olarak yetersiz beslenmesinden kaynaklanmaktadır. Bunun dışında da yine ülkemizde son günlerdir yine gündeme gelen açlık grevi sonrasında da hastalığın sebebi açlık sonucu vücutta bulunan B1 vitamini thiamin eksikliğinden kaynaklanmaktadır.Beyinde bazı bölgelerin neden thiamin eksikliğinden etkilendiği henüz tam olarak bilinmese de bazı nöronların hassasiyetinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Belirtileri
Hastalığın belirtileri yukarıda da az çok bahsettiğim gibi zihinde karışıklık, göz hareketi bozuklukları, denge sağlamakta ve yürümekte zorlanma ilk belirtilerdir. Sonrasında tedavi edilmeyen kişiler de ciddi bir hafıza bozukluğu durumu oluşmaktadır. Burada saydıklarımız hastalığın ilk evresinde ortaya çıkan bulgulardır ve hızlı bir şekilde tedavi edildiğinde kişide hiçbir hasar kalmadan tedavi edilebilir. Nadiren de az hasarla kişiler hastalığın büyük etkilerinden kurtulmuş olur. Fakat zamanında müdahale edilmediği ve hastalarda Korsakoff sendromunun belirtileri oluştuğu noktada artık kişilerin tam olarak iyileşmesi söz konusu olmamaktadır. Bu durumda kişi ciddi bellek kayıpları ve yeni hatıra oluşturamama durumlarını yaşamaya başlar. Ama bununla birlikte bu kişiler yeni motor becerileri kazanabilirler. Örneğin bilgisayar oyunlarında daha önce oynadıklarını hatırlamasalar bile her seferinde çok daha iyi performans sergileyebilmektedirler.Bunların dışında hatırlayamadıkları anlara ilişkin boşlukları doldurmak için hayal gücüne başvurulması da hastalığın diğer yaygın belirtisidir. Bu kişilerde geçmişle şimdiki zaman konusunda zaman kavramı sıkıntısı da gözlenen sorunlar arasındadır. Yine Werniche-Korsakoff hastalarının duygusal ifadede zorlanma, ilgisizlik ve spontane davranış eksiklikleri de ortak davranış özelliklerindendir.
Tedavisi
Hastalığın ilk olarak tedavisi besin yoluyla yapılmaktadır. Kişide yaşanan thiamin eksikliğinin giderilmesinin en hızlı yolu bu şekilde gerçekleşmektedir. Fakat burada yapılan en büyük yanlışlık kişiye iradesi dışında besin takviyesi yapmaktır. Bu şekilde yapılan beslenmede ülkemizde de dahil olmak üzere ne yazık ki ölümle sonuçlanan vakalara rastlanmaktadır.Beslenmenin dışında Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılan donepezil ve rivastigmin isimli ilaçların, Wernicke-Korsakoff sendromunu yaşayan kişilerde hafızayı geliştirebileceğini öne sürülmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder