Satranç Nasıl Oynanır Yazılı ve Videolu Anlatımı

Satranç Nasıl Oynanır

Satranç tahtası 8×8 lik toplam 64 kareden oluşmaktadır. Bir beyaz bir siyah devam etmektedir. İlerde notasyon öğreneceğiz. Notasyon satrançta maçların kayıt edilmesi amacıyla tutulmaktadır. Bunu kolaylaştırmak için yatay ve dikey numara ve harflendirme mevcuttur. Dikey olarak harfler yatay olaraksa numaralar mevcuttur. Oyuna başlangıç şeklimiz resimdeki gibidir. Çok sık karıştırılan birşey. Satrançta oyuna başlarken vezir ve şah nerde bulunur? Vezir her zaman renginde durur arkadaşlar beyaz sanız beyazda siyahsanız siyahta.
Taşlar nasıl hareket eder
Şah: 1 Kare yanında her tarafa gidebilir tabi ki rakibin kontrolünde olmamalı ve boş olmalı. Eğer kontrolsüz bir rakip taşı varsa onu yiyebilir.
Kale: Dikey ve yatay düz istediği kadar gidebilir ama herhangi bir taşın üstünden geçemez.
Fil: Fillerimiz oyuna beyazda ve siyahta başlar bunlar bulunduğu çaprazda istediği kadar gidebilir ama fillerde herhangi bir taşın üzerinden atlayamazlar.
Vezir: Vezir kale ve filin yaptıklarını yapabilir , oyunun en güçlü taşıdır. O da hiç bir taşın üzerinden atlayamaz.
At: Sanırım anlatması en zor taş bu. At L çizer. Nasıl olduğunu biraz açıklayayım. L nin kısa kenarı 2 kare uzun kenarıda 3 kare olarak düşünün atınız bu şekilde L çizebilir. Başka taşların üzerinden atlayabilir.
Piyon: Oyunun belki en değersiz taşı olarak görebilirsiniz ama piyonlar ilk başta 2 kare ilerleyebilir , çapraz yiyebilir ve de en son haneye kadar ilerlerse istediği taşa dönüşebilir.(Vezir dahil)
Satranç taşlarının her birinin ayrı hareketi vardır. Taşların hareket yönleri, gidebilecekleri kareler aşağıda boş satranç tahtasını temsil eden diyagramlarda ayrı ayrı gösterilmiştir.
Taş Alma
Taş alma, alınan taşın satranç tahtası dışına çıkarılması ve alan taşın onun yerine konulmasıdır. Bir taşın gidebileceği karelerde rakip bir taş varsa, onu alabilir. Taş alma zorunlu değildir. Taşlar, (at hariç) kendi taşlarının ve rakip taşların üzerinden atlamazlar.
Piyonlar çapraz olarak taş alır. Dikey olarak ilerlemekte olan piyon önündeki karenin sağ ve solundaki karelerde bulunan taşları alabilir.
Geçerken alma, piyonlara özgü bir taş alma şeklidir. Başlangıç yerinde bulunan bir piyon iki hamle ilerletildiğinde rakip piyonun taş alma alanından geçerse, rakip piyon bu piyonu, hemen yapmak şartıyla, alabilir. Geçerken alma, diyagramda c ve d sütunlarında gösterilmiştir c sütununda başlangıç yerinde bulunan piyon iki kare ilerletildiğinde d sütununda bulunan beyaz piyon onu alabilir ve ok işareti ile belirtilen kareye geçer. Beyaz, hamle sırası kendisine
geldiğinde geçerken alma hakkını kullanmazsa sonraki hamlelerde bunu yapamaz.
Piyonun Vezir Olması Son yatık sıraya ulaşan piyon, piyon olarak kalamaz, oyuncu onu kendi renginden şahtan başka bir taşa yükseltir. Bu şekilde bir oyuncu birden fazla vezire, ikiden fazla kaleye, ata ya da file sahip olabilir.
Rok
Rok yapma, şah ile kalelerden bir arasındaki bir harekettir, şahın tek hamlesi olarak kabul edilir ve şöyle yapılır. Şah, kalelerden birine doğru iki kare ilerletilir, kale de şahın üzerinden atlatılarak bitişiğindeki kareye konur. Rokun amacı, şahı rakip taşların saldırısından uzak bir yere gotürmek ve kaleyi oyuna sokmaktır.
Rok yapmak, aşağıda sayılan hallerde mümkün değildir:
a) Şah ya da kale ile daha önce hamle yapılmışsa,
b) Şahın bulunduğu, geçeceği ve gideceği kareler rakip taşların tehdidi altında bulunuyorsa,
c) Şah ile kale arasında bir taş varsa, Bir oyuncu rok yaparken önce kaleye dokunursa bu hareket hatalıdır, ancak rok geçerlidir; şah ve kaleye aynı zamanda dokunur ve rokun mümkün olmadığı anlaşılırsa, oyuncu şah ile hamle yapmak zorundadır. Bu durumda şahın kurala uygun bir hamlesi yoksa, yapılan hata geçersizdir.
Mat
Satrançta amaç şahı mat etmektir. Şah mat edilince oyun sona erer. Rakip şahın bulunduğu kareyi taşlarından biri ile tehdit eden oyuncu rakibini şah! diyerek uyarır. Şahı tehdit edilen oyuncu, şahın yerini değiştirmek, tehdit eden taşı almak ya da tehdidi yapan taş ile şah arasında kendi taşlarından birini getirmek zorundadır. Kısaca, şah tehdidi yapılacak ilk hamlede etkisiz hale getirilmelidir. Bu yapılamadığı takdirde şah mat olur ve oyun biter. Kendi şahını şah tehdidinden koruyan bir taş, rakip şahı şah ile tehdit edebilir.
Beraberlik Aşağıdaki hallerden birinin meydana gelmesi ile, oyun berabere sonuçlanmış sayılır:
1- Hamle sırası kendisinde olan oyuncu, şahı tehdit altında olmadığı halde, kurallara uygun hiç bir hamle yapamıyorsa, (Pat durumu)
2- Her iki oyuncu aralarında anlaşmışlarsa,
3- Oyunculardan biri, aynı durumun üç defa tekrarlandığını ileri sürmüşse,
4- Oyunculardan biri taş almadan ya da piyon hamlesi yapmadan arka arkaya en az 50 hamle oynandığını kanıtlamışsa, Turnuvalarda zaman sıkışması nedeniyle oyunlarını yazamamış olan bir oyuncu son iki maddeye dayanarak beraberlik isteğinde bulunamaz. Tutulan Taş Oynanır Hamle sırası kendisinde olan oyuncu taşlarından birine dokunursa onu oynamak, rakibin taşlarından birine dokunursa onu almak zorundadır. Eğer tutulan taş oynanamıyorsa ya da alınamıyorsa, bunun bir sonucu yoktur. Oyuncu tuttuğu taşı elinden bırakmadıkça onu herhangi bir kareye koyabilir. Taşları düzeltmek amacıyla tutmak isteyen oyuncu rakibine önceden düzeltiyorum diyerek haber vermelidir. Oyunların Yazılması Satrançta oyunların nasıl yazıldığını bilmek bazı yararlar sağlar: Turnuvalarda oyunların yazılması zorunludur. İlerlemek için kitap ve dergilerde yayınlanan bilgileri ve oyunları izlemek gerekir. Her oyuncu kendi oyunlarını zaman zaman inceleyerek hatalarını öğrenmelidir.
Satranç Nasıl Oynanır Videoyu İzleyin