ROMA RAKAMLARI KULLANIM ALANLARI NELERDİR?

Bugün sizlere özellikle değişik yazılışları ile dikkati çeken ve uzun yıllar birçok alanda kullanılmış olan Roma rakamlarının nasıl ortaya çıktığı ve kullanım alanlarının ne olduğu hakkında kısaca bilgi vermeye çalışacağım.

Adından da anlaşılacağı Roma’da ortaya çıkan rakamların tıpkı mısır medeniyetinde olduğu gibi önce her değer için “I” işareti kullanılarak ortaya çıkmıştır. Bu işaretin parmaklardan esinlenilerek yapıldığı varsayılmaktadır. İlk başta sayıları belirtirken kullanılan tek işaret daha sonra farklı işaretler getirilerek çoğaltılmıştır. Hatta Roma rakamlarında on sayısını ifade eden “X” işaretinin iki eli üst üste koyduğumuzda ortaya çıkan şekilden yola çıkılarak oluşturulduğu düşünülmektedir. Temel birtakım işaretlerin sağda veya solda yazılmalarıyla oluşan bir aritmetik sistem üzerinden yapılan işlemlerle devam eden Roma rakamlarıyla 1’den başlayıp 3888’e kadar sayı yazılabilmektedir. Fakat daha üst sayılara çıkılamamaktadır. Bu da zamanla ilerleyen teknolojik gelişmeler içerisinde bu sayıların zamanla kullanılmasını sona erdirmiş. Ve Orta Çağla birlikte önemini yitirerek günümüzde kullanılan sayılara yerini bırakmıştır. Roma rakamlarına tam bir matematik sistemi denilmese de o günün koşullarında özellikle tüccarların işini çok kolaylaştırdığı yadsınamaz bir gerçektir. Bugün artık kullanılmasalar da hala matematik derslerinde dünya üzerinde birçok yerde öğrencilere öğretilmeye devam edilmektedir. Roma rakamları günümüzde ise daha çok konunun başında da bahsettiğim gibi yazılışlarından dolayı sembol ve süsleme olarak çok ciddi bir görsel şölen olarak kullanılmaktadır.

Roma rakamlarının kullanım alanları

I.     Padişah, kral, hükümdar, imparator ve kraliçe adlarının önünde yer almaktadır. Örnekle anlatacak olursak II. Elizabeth, IV. Murad gibi.

II.    Yüzyıl ve çağ gibi tarihsel ifadeler için kullanılır. III. yy. gibi.

III.   Kitapların basılan ciltlerinde kaçıncı cilt olduğunu ifade etmek için kullanılmaktadır. D (beş yüzüncü) cilt gibi.

IV.   Yine kitap ciltleri dışında kitap sayfalarını numaralandırmak içinde sembolik ifadelerinden dolayı tercih edilmektedirler.

V.    Tarihi olayları anlatırken de genel olarak normal rakamlar yerine yine Roma rakamlarına başvurulmaktadır. XXX yıl savaşları gibi.

VI.   Farklı türdeki maddelerin sıralama işlemlerinde.

VII.  Şirketlerin levhalarında sembol olarak.

VIII. Saatlerin üzerinde konulan rakamları anlatmak için kullanılmaktadır.