İLK PARAYI HANGİ UYGARLIK KULLANMIŞTIR?

İlk parayı Lidyalılar kullanmıştır. Lidya Uygarlığı; Menderes ve Gediz ırmakları arasında kalan bölgeye denmiş ve burada yaşayan halka Lidyalılar denmiştir. Lidyalılar milattan önce 680 yılında bağımsız bir devlet kurana kadar Fariğlerin egemenliği altında yaşamışlardır.

İlk kralları Giyes’tir. Başkentleri ise Sardes’tir. Dönemin en zengin kenti olan Sardes’te; bilim, sanat, mimari gibi alanlarda da tarihe iz bırakacak gelişmeler yaşanmıştır.

İlk Paranın Keşfi ve Kullanışı

Milattan önce 7. Yüzyıla kadar insanlar; değiş tokuş yöntemiyle ticari hayatlarını gerçekleştirmekteydi. Değiş tokuş yaptıkları şeyler arasında taşınması zor materyaller de bulunmaktaydı. Lidyalılar, bu duruma çözüm olarak değiş tokuş aracı olan parayı buldular ve bu paraya ilk isim olarak sikke adını verdiler.

Paranın bulunması ve kullanılmasıyla; insanlar arasındaki iletişim de daha güçlü bir hale gelmişti. Önceden insanlar kendi değerli eşyaları ile takas yapmak istemiyorlardı. Paranın bulunmasıyla; her eşyanın kendi maddi değeri ortaya çıktığı için takas yöntemi de rafa kalkmıştı.

Lidyalılar sikkeyi;  gümüş ve altının karışımından oluşan elektrondan yaptılar. Kral Ardys döneminde ise para hala saf altın ve saf gümüşe dönüşememiş şekilde basılıyordu. Kral Kroisos döneminde ise bu sikkeler ilk defa altın ve gümüş olarak basılmıştır.

Buna ek olarak Kral Kroisos, eski paraları toplatıp yenileriyle değiş tokuş yaptırmıştı. Topladığı eski paraları ise eritip saflaştırmıştır.

Kral Ardys döneminde, elektrum paraların üzerine aslan logosu işlenmiştir. Kral Kroisos döneminde ise; paranın ön yüzüne krallığın logosu olan aslan ve boğa başları resmettirildi. Bu dönemde paraya; ‘croiseios’ denilmiştir.

Kral Gyes Döneminde basılan paraya ‘elektrum’ ve ‘dump’ deniyordu. Bu paralar, şekli ve ağırlığı sebebiyle kullanımı sırasında kolayca el değiştiremiyordu.

Lidyalıların Parayı Keşfinin Sonuçları

•    Alışverişin takas yoluyla değil para karşılığında yapılması sağlanmıştır.
•    Ticari yaşam gelişmeye başladı.
•    Dünyada gerçek manada bir ticari yaşamın ortaya çıkmasına öncülük edilmiş oldu.
•    Ticaret usulüne göre yapılmaya başladı.

Paranın Elde Edilişi ve Yapımı

Sikke; eritilmiş metalin düz bir yüzeye dökülerek hazırlanıyordu. Alt kısımları düz olan bu metallerin üst kısmı yuvarlak bir şekil alıyordu. Bunu revize etmek içinse çekiçle vuruyorlardı.

Bu çalışmanın iz bıraktığı anlaşılınca; sahte para basmayı engelleyebilecek bir yol olduğu fark edildi. Böylece hükümdarın işareti basılan paraların üzerine işlendi.