GPS NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
Küresel Konumlandırma Sistemi anlamına gelen GPS, düzenli olarak kodlandırılmış bir bilgi yollayan uydu ağıdır. GPS'in amacı, uydular ile arasında bulunan mesafeyi ölçerek Dünya üzerinde istenilen yerin kesin tespitini yapmaktır. Bu konumuzda 'GPS nedir? GPS nasıl çalışır?' sorularına cevap vereceğiz.
GPS sistemi, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'na ait olup 24 adet uydudan oluşan bir sistemdir. Bu uydular çok düşük radyo sinyalleri yollarlar ve GPS cihazları bu sinyalleri yakalar. Böylelikle yer tespiti yapılır.
Bu sistem tamamen askeri amaçlara hizmet amacıyla kurulmuştur. Ancak GPS sistemi insanların kullanımına da açılmıştır.
Askeri olarak hassas güdümlü füzelerin üzerinde kullanılmaktadır. Balistik füzelerde ise daha doğru bir biçimde fırlatma pozisyonu alması açısından kullanılır. Ayrıca GPS uyduları bünyesinde nükleer patlama dedektörleri barındırır.
Sivil için üretilen GPS alıcılarına 18 km'lik yüksekliğe kadar ve 450km/s hıza kadar sınır getirilmiştir. Bunun amacı ise füze yapma olasılığını sıfıra indirmektir.
GPS sistemi uçaklarda da yaygın olarak kullanılmaktadır. Uçakların daha rahat yön bulmalarına yardımcı olur.
Uzayda toplamda 24 adet olmak üzere yardımcı uydu bulunmaktadır. Bu uydular dünya yüzeyinin 20.200 kilometre yüksekliğinde bulunan bir yörüngede bulunurlar. Bu yörüngeye 'Yüksek Yörünge' adı verilir. Bu kadar yüksekte bulunmalarının nedeni ise, çok fazla bir görüş açısına sahip olmak istemeleridir.
Uydular 12 saatte Dünya'nın çevresini dolaşırlar. Buna denk gelen hız limitleri ise 7.000 mildir. Uydular güneş enerjisi ile çalışırlar. Kullanım ömürleri en az 10 yıl olarak üretilmişlerdir. Oluşabilecek aksaklıklara karşı, (güneş tutulması vs.) yedek güç kaynakları bulunur.
GPS sistemi ilk uydunun uzaya fırlatılmasıyla başlamıştır. 24 uydunun tam olarak tamamlanması 16 yıl sürmüştür.
GPS sistemlerinin de çalışmadığı bazı noktalar vardır. Bu noktaların görülmesi adına Diferansiyel GPS'ler geliştirilmiştir. Bu sayede hata payı en aza indirgenmiş olur.
GPS uydularından gönderilen sinyaller atmosferden geçerken bükülür. L1 ve L2 bantları farklı sinyal boyutlarına sahip olduğu için bükülme oranları çok farklı olur. Bu aradaki fark hesaplanarak çok daha hassa konum bilgisi tespiti yapılabilir.
5 adet bulunan kontrol bölümleri sürekli olarak GPS uydularını izlerler. Bu kontrol bölümlerinden 1'i insanlı, 4'ü insansız olarak tasarlanmıştır. İnsanlı olan kontrol bölümü ana merkezdir. İnsansız kontrol merkezleri topladıkları bilgileri ana merkeze iletir. Ana merkezde bu bilgiler düzeltilerek uydulara ulaştırılır. Hawai, Kwajalein, Colorado, Ascension adaları ve Diego Garcia insansız kontrol bölümlerinin bulunduğu yerlerdir. Ana merkez ise Spring'de bulunmaktadır.
Son aşama olan kullanıcı bölümü ise alıcılardır. Çeşitli amaçlarla kullanılan GPS sistemi yerini belirlemek amacıyla yerden kullanılır. Genelde bu sistem göreve giden komandolar tarafından sıkça kullanılır.
Bu sistem tamamen askeri amaçlara hizmet amacıyla kurulmuştur. Ancak GPS sistemi insanların kullanımına da açılmıştır.
Askeri olarak hassas güdümlü füzelerin üzerinde kullanılmaktadır. Balistik füzelerde ise daha doğru bir biçimde fırlatma pozisyonu alması açısından kullanılır. Ayrıca GPS uyduları bünyesinde nükleer patlama dedektörleri barındırır.
Sivil için üretilen GPS alıcılarına 18 km'lik yüksekliğe kadar ve 450km/s hıza kadar sınır getirilmiştir. Bunun amacı ise füze yapma olasılığını sıfıra indirmektir.
GPS sistemi uçaklarda da yaygın olarak kullanılmaktadır. Uçakların daha rahat yön bulmalarına yardımcı olur.
Uzayda toplamda 24 adet olmak üzere yardımcı uydu bulunmaktadır. Bu uydular dünya yüzeyinin 20.200 kilometre yüksekliğinde bulunan bir yörüngede bulunurlar. Bu yörüngeye 'Yüksek Yörünge' adı verilir. Bu kadar yüksekte bulunmalarının nedeni ise, çok fazla bir görüş açısına sahip olmak istemeleridir.
Uydular 12 saatte Dünya'nın çevresini dolaşırlar. Buna denk gelen hız limitleri ise 7.000 mildir. Uydular güneş enerjisi ile çalışırlar. Kullanım ömürleri en az 10 yıl olarak üretilmişlerdir. Oluşabilecek aksaklıklara karşı, (güneş tutulması vs.) yedek güç kaynakları bulunur.
GPS sistemi ilk uydunun uzaya fırlatılmasıyla başlamıştır. 24 uydunun tam olarak tamamlanması 16 yıl sürmüştür.
GPS sistemlerinin de çalışmadığı bazı noktalar vardır. Bu noktaların görülmesi adına Diferansiyel GPS'ler geliştirilmiştir. Bu sayede hata payı en aza indirgenmiş olur.
GPS uydularından gönderilen sinyaller atmosferden geçerken bükülür. L1 ve L2 bantları farklı sinyal boyutlarına sahip olduğu için bükülme oranları çok farklı olur. Bu aradaki fark hesaplanarak çok daha hassa konum bilgisi tespiti yapılabilir.
5 adet bulunan kontrol bölümleri sürekli olarak GPS uydularını izlerler. Bu kontrol bölümlerinden 1'i insanlı, 4'ü insansız olarak tasarlanmıştır. İnsanlı olan kontrol bölümü ana merkezdir. İnsansız kontrol merkezleri topladıkları bilgileri ana merkeze iletir. Ana merkezde bu bilgiler düzeltilerek uydulara ulaştırılır. Hawai, Kwajalein, Colorado, Ascension adaları ve Diego Garcia insansız kontrol bölümlerinin bulunduğu yerlerdir. Ana merkez ise Spring'de bulunmaktadır.
Son aşama olan kullanıcı bölümü ise alıcılardır. Çeşitli amaçlarla kullanılan GPS sistemi yerini belirlemek amacıyla yerden kullanılır. Genelde bu sistem göreve giden komandolar tarafından sıkça kullanılır.
Yorumlar
Yorum Gönder