PİR SULTAN ABDAL KİMDİR? HAYATI KISACA ÖZET

   Bin cefâlar etsen almam üstüme

   Gayet şirin geldi dillerin dostum

 Varıp yad ellere meyil verirsen

   Kış ola bağlana yolların dostum

..........

Pir Sultan Abdal; 16. Yüzyılda yaşamış, ünlü halk şairi ve ozanıdır. Hakkında yazılı kaynaklardan yaşamı hakkında çok fazla bilgi olmayan Pir sultan Abdal, Anadolu’da yaşamış Alevi kökenli bir ozandır. Bugün hakkında bildiklerimiz şiirlerinden ve kuşaktan kuşağa aktarılan hikayelerden bilinebildiği kadardır.

Pir sultan Abdal, Alevi toplumunda kabul edilen yedi ulular olarak anılan yedi ozanlardan biridir. Şiirlerinde sosyal hayatın sorunlarının yanısıra, Allah, islamiyet, Hz.Muhammed, Ehl-i Beyt ve oniki imam konularını işlemiş. Ayrıca insanlar arasındaki sorunlara yönelik ders verici nitelikte eserlerde bırakmıştır. Pir Sultan Abdal’ın çocukluğu çobanlık yaparak geçmiştir. Tekke eğitimi almış, tarikat düzenini ve evliya menkıbelerini öğrenmiştir. Alevi bir şair olan Pirsultan Abdal, Alevi geleneklerine özgü büyütülmüş ve bu doğrultuda bir dergahta yetişmiştir. Fakat buna rağmen eserlerinde sadece tasavvufla sınırlı kalmayan halka yönelik şiirler yazan bir halk ozanı bir derviştir aynı zamanda.

Pirsultan Abdal’ın  yazdıklarından ve bu konuda ki söylenenlerden Sivas’ın Yıldızeli ilçesine bağlı Banaz köyünde yaşadığı kabul edilmektedir. Hatta hala kaldığı söylenen evinin önünde büyük bir söğüt ağacı ve değirmen taşı bulunmaktadır. Bağlı olduğu Alevilik din anlayışına bağlı olan ve bu konuda dünya görüşünü eserlerinde yansıtmıştır. Yazdığı eserlerde sadece din,mezhep konuları değil iç savaşları, o dönem yaşanan mezhep çatışmalarını, kadıların adaletsziliği ve toplumsal sorunlar dahil bir çok konuda düşündürücü eserler bırakmıştır.

Alevi-Bektaşi tarikatına mensup olan Pir Sultan Abdal, o dönem için hem dini hemde devlet başkanı olan İran Şahı adına haklı kışkırtmak düşüncesi ile bir zamanlar kendi evinde besleyip büyüttüğü söylenen zamanın Valisi Hızır paşa tarafından tutuklattırılır.

..........

Kadılar müftüler fetva yazarsa

İşte kemend, işte boynum asarsa

İşte hançer, işte kellem keserse

Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan

Pir Sultan'ım arşa çıkar ünümüz

O da bizim ulumuzdur pirimiz

Hakka teslim olsun garip canımız

Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan

Hatta bunun üzerine yukarıda  belirttiğimiz meşhur şiirini kaleme alacak. Hızır Paşaya karşı haklılığını sonuna kadar savunup ona buyun  eğmeyecektir.Bu olayın ardından suçsuz olduğu anlaşılmış olsada taşlanarak öldürülmesi için halkın karşısına çıkarılacaktır. Taşlanma esnasında dahi inandığı yoldan vazgeçmeyen Pirsultan Abdal orada bulunanlar içinde dost saydığı kişinin rivayete göre baskıdan kaynaklı gül atmasına daha çok içerlenip,

......

Pir Sultan Abdalım Can Göye Almaz

Haktan Emir Olmasa ı Rahmet Yağmaz

Şu Ellerin Taşı Bana Hiç Değmez

İllede Dostun Bir Tek Gülü Yaralar Beni Beni

Can Beni Beni Beni Dost Beni Beni Beni.

Dizelerini ölmeden önce bize miras bırakarak hak yoluna yürümüştür. Bugün bölgede görülen taş yığınının bu taşlama esnasında oluştuğu rivayet edilmektedir. Hatta yakınlarının korkudan ve baskıdan dolayı cenazesini bile kaldıramadıkları yüksel ihtimal olarak kabul görmektedir.

Günümüzde her yıl Sivas’ın Banaz ilçesinde Pir Sultan Abdal anısına Haziran sonu Temmuz başında şenlikler düzenlenmektedir.