CEMAL SÜREYA HAKKINDA ÖZET BİLGİ
Tanrı
Bin birinci gece şairi yarattı,
Bin ikinci gece Cemal’i,
Bin üçüncü gece şiir okudu Tanrı,
Başa döndü sonra,
Kadını yeniden yarattı.
Diye söyler arkadaşı şair Ülkü TAMER onun için .Onun edebiyatımızdaki yeri hep ayrı olmuştur.Kendisi ikinci yeni hareketinin en sevilen şairlerinden biridir. O fırtınalı yaşamı,aşkları o aşklar için yazdığı aşk şiirleriyle bugünün gençlerinin de paylaşım yeri olan sosyal medyanın bile şiirleri en çok paylaşılan şairidir.Hal böyle olunca insan en baştan yazarken şöyle bir durup düşünüyor ister istemez.Bugünki yazımda size hayatı satırlara sığmayacak olan şairden kısaca bahsetmeye çalışacağım.
Bizi kamyona doldurdular,
Tüfekli iki erin nezaretinde,
Sonra o iki erle yük vagonuna doldurdular,
Günlerce yolculuktan sonra bir köye attılar,
Tarih öncesi köpekler havlıyordu.
Aklımdan hiç çıkmaz o yolculuk, o havlamalar, polisler
Duyarlığım biraz da o çocukluk izlenimleriyle besleniyor belki
Annem sürgünde öldü, babam sürgünde öldü..
Bu sürgün hayatının ilk yıllarında annesinin ölümü ve babsının tekrar evlenmesi ve üvey annesinin zulmü şairin hayatında derin izlere neden olacaktır.İllkokula İstanbulda başlayan şair üçüncü sınıfta Bileciğe dönüp orada devam etmek zorunda kalmıştır.Fakat babasından gizleyerek girdiği yatılı Lise sınavlarını kazanarak Haydarpaşa Lisesinden mezun olmuştur.Daha sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Maliye ve iKtisat Bölününden mezun oldu.Mezun olduktan sonra çeşitli devlet kurumlarında çalıştı.
Cemal SÜREYYA , Cemalettin SEBER olan adını ta Bilecik’te bir dağ başında bulur.Ve bir gün şair olursam adım Cemal SÜREYYA olacak der.Daha sonra gerçekten de şairliğe adım atar atmaz gerçek ismini değiştirip onu tanıdğımız ismini çift y li olarak kullanmaya başlar.Fakat inatçı kimliği ile bilinen şair arkadaşıyla bir telefon numarası üzerine girdiği iddia sonucu isminde iki tane olan haflerden birini çıkarır ve onu asıl üne kavuşturacak olan “ Üvercinka “ adlı şiir kitabındaki aşağıda yer verdiğim “Elma “ şiiriyle 1956 yılında ilan edecektir.
.......
İstanbul'da bir duvar duvarda bir kilise
Sen çırılçıplak elma yiyorsun
Denizin ortasına kadar elma yiyorsun
Yüreğimin ortasına kadar elma yiyorsun
Bir yanda esaslı kederler içinde gençliğimiz
Bir yanda Sirkeci'nin tiren dolu kadınları
Adettir sadece ağızlarını öptürürler
Ayaküstü işlerini görmek yerine
Adımın bir harfini atıyorum
Daha öncede bahsettiğim gibi İkinci yeninin güçlü şairi olan SÜREYA , gelenekçiliği sevmemesine hatta karşı çıkmasına rağmen bunu şiirine en iyi yansıtan şairlerden biridir.Kendine has üslubu, zengin birikimi ,duyarlılığı,şiirlerinde olan çarpıcılık ve tabiki aşk ona ikinci yeni şiirinin en güzel şiirlerini yazdırmıştır.
Uzaktan seviyorum seni!
Kokunu alamadan,
Boynuna sarılamadan.
Yüzüne dokunamadan.
Sadece seviyorum!
Öyle uzaktan seviyorum seni!
Elini tutmadan.
Yüreğine dokunmadan.
Gözlerinde dalıp dalıp gitmeden.
Şu üç günlük sevdalara inat,
Serserice değil adam gibi seviyorum.
Öyle uzaktan seviyorum seni,
Yanaklarına sızan iki damla yaşını silmeden
Fırtınalı aşklarından biride tanıştıklarında ikisininde evli olduğu hatta arkadaşı Ülkü TAMER’in eşi Tomris UYAR olacak hatta öyleki bu aşk şairin en çok şiir yazdığı bir dönemede vesile olacaktır.Ama bu aşk da bir süre sonra sona erecek ve Tomris UYAR ona UYAR soyadını veren edebiyatımızın diğer ünlü ismi Turgut UYAR ile evlenecek ve bu aşk böylece tamamen son bulacaktır.
Ölüyorum tanrım
Bu da oldu işte.
Her ölüm erken ölümdür
Biliyorum tanrım.
Ama, ayrıca, aldığın şu hayat
Fena değildir…
Üstü kalsın…
Daha önce yazmış olduğumuz CEMAL SÜREYA KİMDİR? hakkındaki yazımızıda okuyabilirsiniz.
Diyecek ve 9 ocak 1990 yılında hayata gözlerine yumacaktır. Cemal SÜREYA’dan geriye onyedi dergi, sayısız aşk o aşklara yazılan şiirler kalmıştır.Ölümünden sonra 1997 yılında onun adına bir arşiv yayınlanmıştır.
Eserleri :
Şiir
• Üvercinka (1958)
• Göçebe (1965)
• Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
• Sevda Sözleri (1984, Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Uçurumda Açan-1984- ile birlikte)
• Güz Bitigi (1988)
• Sıcak Nal (1988)
• Sevda Sözleri (1990, 1995, tüm şiirleri)
• Korkarak Vinç
• Uzaktan Seviyorum Seni
Deneme-Eleştiri
• Şapkam Dolu Çiçekle (1976)
• Günübirlik (1982)
• 99 Yüz (1992)
• Uzat Saçlarını Frigya (1992)
• Folklor Şiire Düşman (1992)
• Aydınlık Yazıları/ Paçal (1992)
• Oluşum’da Cemal Süreya (1992)
• Papirüs’ten Başyazılar (1992)
• Toplu Yazılar I (2000, Şapkam Dolu Çiçekle ve Şiir Üzerine Yazılar)
• Toplu Yazılar II (2005, Günübirlikler)
• Günler (993 günden oluşan günlük)
Günce
• 999 Gün(Günler)/ Üstü Kalsın (1981)
Mektup
• Onüç Günün Mektupları (1990)
Çocuk Kitabı
• Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)
Söyleşi
• Güvercin Curnatası (1997)
Derleme
• Mülkiyeli Şairler (1966)
• Yüz Aşk Şiiri (1967)
Şiir Çevirileri
• Yürek ki Paramparça (1995)
Öteki Çeviriler
• Gelinlik Kız (E. Ionescu- 1964)
• Küçük Prens (A. De Exupery- 1965)
• Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollionaire- 1965)
• Günümüz Sağcı Fikirleri (S. De Beauvoir- 1966)
• Sade’ı Yakmalı mı? (S. De Bauvoir-1966)
• İhtilalin Özü (Mao Zedung-1967)
• Amerika Birleşmemiş Devletleri (V. Pozner- 1967)
• Aşkın Suçları (M. De Sade-1967)
• Palto (Gogol-1968)
• Yeşil Papa (Asturias-1967)
• Gök Cephesi (N. Dinh- 1968)
• Küçük Prens (A. De S. Exupery- 1975)
• 32 Saat Özgürlük (G. Hernadi- 1968)
• Milli Kurtuluş Cephesi (D. Bravo- 1969)
• (Lenin- 1974)
• Dine Karşı Düşünce Tarihi (A. Bayet- 1970)
• Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollinaire-1970)
• Büyük Ahlak Doktrinleri (F. Gregoire-1971)
• Vadideki Zambak (Balzac-1985)
• Nekrassov (Sartre-1971)
• Gönül ki Yetişmekte (Flaubert- 1971)
• Goriot Baba (Balzac- 1974)
• Meyhane (E. Zola- 1974)
• Çin Uyanınca (A. Peyrefitte- 1975)
• Venezuela Makiliklerinde Douglas Bravo Konuşuyor ( 1976)
• Mutluluk Getiren Seks (1976)
• Emeğin ve Emekçinin Tarihi (P. Brizon- 1977)
• Faşizmin Analizi (Macciocchi-1977)
• Kırmızı Balon (Lamorisse- 1980)
• Yarını Bilen Adam Nostradamus (Fontbrune- 1982)
• Bir Tanem (Marceau- 1991)
Yorumlar
Yorum Gönder