GÜRGEN AĞACI ÖZELLİKLERİ VE KULLANIM ALANLARI
Gürgen ağacı, gürgengillerden kerestesi yüzünden çok tutulan bir ağaçtır. Bilimsel ismi Carpinus olan gürgen ağacı huşgillerden familyasından gelmektedir. Kış aylarında soğuktan yaprakları dökülen ve her mevsimde rahatlıkla bulunup işlenebilen bir orman ağacıdır. Gürgen ağacı genel olarak girintili, grimsi, kabuklu ve derinlemesine olukludur. Bu yüzden de dört köşesinden birden oyulması çok doğru değildir. Bu şekilde bir oyma işi çok fazla fireye neden olur. Gürgen ağacının odunu beyaz ve çok serttir. Sivri uçlu, sert kabuklu meyveleri ve yumurtaya benzer yaprakları vardır.
Kerestecilikte ve yakacak olarak kullanılan gürgen ağacı öyle çok nazik şartlar isteyen bir ağaç değildir. Kurak ve kötü kabul edilen topraklarda dahi yetişebilir.
Kerestesi oldukça kaliteli olan gürgen ağacının kerestesinden gemi omurgası, kaldıraç, maden direği, dişli gibi basınca dayanıklı parçalar yapılmaktadır.Ayrıca mobilya ve evlerde süs eşyaları da yapılmaktadır.
Gürgen ağacının Avrupa Gürgeni, Doğu Gürgeni, Amerikan Gürgeni olmak üzere başlıca üç türü bulunmaktadır. Kısaca göz atacak olursak ,
Avrupa Gürgeni: Avrupa gürgeni diğer adıyla carpinus betulus boyu genel olarak yirmi metrenin altındadır.Çok nadir o baya kadar çıkabilir. Bu gürgen türü sekiz yüz elli emetre yükseklikten yukarılarda ve 57° kuzey enleminin bitiş noktasınında yetişmez.
Doğu Gürgeni: Boyu beş yada altı metre kadar olan bu türün bilinen diğer adı Carpinus orientalisdur.
Amerikan Gürgeni: kanada’da altın ağaç olarak nitelenen Amerikan gürgeninin bilinen diğer adı Carpinus Americana’dır. Bu Gürgen türü ya tohumla yada Avrupa gürgeninden aşılanarak yapılsada Avrupa gürgeninden çok daha güzeldir. Ve odunu da oldukça kullanışlıdır.
Türkiye’de gürgen ağacı en çok Trakya bölgesi, sonra Ege bölgesi, ardından Marmara Bölgesi, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi şeklinde yayılış göstermektedir.Bunun dışında Çoruh vadisinde, Amanos dağlarında,Bolu ve Kastamonu ormanlarında ufak topluluklar halinde görülmektedir.
Türkiye’de daha çok sağlam olduğu için mobilya üretiminde kullanılmaktadır. Ülkemiz’ de Gürgen ağacının yaygın olarak görülen iki türü bulunmaktadır. Bunlar adi ve doğu gürgeni olarak adlandırılırlar.
Adi Gürgen: Bu gürgen ağacının türünün boyu yaklaşık olarak 20 metre civarına kadar çıkabilmektedir.
Doğu Gürgeni: Daha öncede belirttiğim gibi boyu ancak 5-6 metre uzunluğa erişebilmektedir. Türkiye’de Doğu gürgeni ve özellikle Avrupa gürgeni; Karadeniz’in o muhteşem kıyı ormanlarında, düz yapraklı ağaçlar,kestane ve meşe gibi diğer orman ağaçlarla beraber yetiştirilmektedir.
Kerestesi oldukça kaliteli olan gürgen ağacının kerestesinden gemi omurgası, kaldıraç, maden direği, dişli gibi basınca dayanıklı parçalar yapılmaktadır.Ayrıca mobilya ve evlerde süs eşyaları da yapılmaktadır.
Gürgen ağacının Avrupa Gürgeni, Doğu Gürgeni, Amerikan Gürgeni olmak üzere başlıca üç türü bulunmaktadır. Kısaca göz atacak olursak ,
Avrupa Gürgeni: Avrupa gürgeni diğer adıyla carpinus betulus boyu genel olarak yirmi metrenin altındadır.Çok nadir o baya kadar çıkabilir. Bu gürgen türü sekiz yüz elli emetre yükseklikten yukarılarda ve 57° kuzey enleminin bitiş noktasınında yetişmez.
Doğu Gürgeni: Boyu beş yada altı metre kadar olan bu türün bilinen diğer adı Carpinus orientalisdur.
Amerikan Gürgeni: kanada’da altın ağaç olarak nitelenen Amerikan gürgeninin bilinen diğer adı Carpinus Americana’dır. Bu Gürgen türü ya tohumla yada Avrupa gürgeninden aşılanarak yapılsada Avrupa gürgeninden çok daha güzeldir. Ve odunu da oldukça kullanışlıdır.
Türkiye’de gürgen ağacı en çok Trakya bölgesi, sonra Ege bölgesi, ardından Marmara Bölgesi, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi şeklinde yayılış göstermektedir.Bunun dışında Çoruh vadisinde, Amanos dağlarında,Bolu ve Kastamonu ormanlarında ufak topluluklar halinde görülmektedir.
Türkiye’de daha çok sağlam olduğu için mobilya üretiminde kullanılmaktadır. Ülkemiz’ de Gürgen ağacının yaygın olarak görülen iki türü bulunmaktadır. Bunlar adi ve doğu gürgeni olarak adlandırılırlar.
Adi Gürgen: Bu gürgen ağacının türünün boyu yaklaşık olarak 20 metre civarına kadar çıkabilmektedir.
Doğu Gürgeni: Daha öncede belirttiğim gibi boyu ancak 5-6 metre uzunluğa erişebilmektedir. Türkiye’de Doğu gürgeni ve özellikle Avrupa gürgeni; Karadeniz’in o muhteşem kıyı ormanlarında, düz yapraklı ağaçlar,kestane ve meşe gibi diğer orman ağaçlarla beraber yetiştirilmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder