GALAKTİK KÜME NEDİR?
Uzay biz insanoğlu için her zaman merak uyandıran bir bilinmeyendir.İnsanoğlu zaman zaman korksada en fazla merak etmiştir.Bugün ki yazımızda da sizlere yine uzayın içinde merak edilen galaktik kümeden kısaca bahsedeceğim.
Galaktik küme, yada diğer bilinen ismiyle açık küme uzayda bulunan bir yıldız kümesidir. Uzayda bin civarı bilinen açık yıldız yada galaktik küme bulunmaktadır. Galaktik kümeler genel olarak birkaç yüztane yıldızın biraraya gelmesinden oluşsada nadir olarak yirmi taneden az sayıda yıldızın oluşturduğu galaktik kümelere de rastlanmaktadır. Boğa yıldız kümesi (Hyades) ve Ülker yıldız kümesi (Pleiades) olarak bilinen yıldız kümeleri çıplak gözle de görülebilen yıldız kümeleridir.
Galaktik küme, galaksi düzleminde veya bu düzleme yakın noktada bulunurlar. Galaktik kümelerin rengi yıldızların yaşlarına göre değişirler. Galaktik kümenin içerisinde bulunan yıldızlardan en genç ve parlak olanları kırmızı veya mavi renkte olurlar. Bununla birlikte bizden 2700 ışık yılı uzakta olan Messier 67 olarak bilinen daha fazla metal içeren yaşlı galaktik kümelerde vardır.
Bu tür yaşlı galaktik kümeler zaman zaman küresel kümelerle karşılaştırılsalar da bunlar açık kümelerdir. Açık kümeler ile küresel yıldız kümeleri birbirinden ayıran en büyük özellik açık kümelerin daha gevşek bir yapıda olmalarıdır. Bu yıldızlar ayrıca yıldızlar arasındaki bulutların etkisi ve galaksinin hareketi sonucu sürekli ayrılma eğilimindedirler. Açık yıldız kümeler üzerinde yapılan araştırmalar bu kümelerin çoğunlukla genç yıldız kümelerden oluştuğunu göstermektedir. Bunun nedeni de açık yıldız kümelerinin bir veya iki galaksi turundan daha fazla var olamayacağını göstermektedir. Bu nedenle galaktik kümeler daha çok genç yıldız kümeleridir. Fakat bununla birlikte sürekli yeni yıldızların oluştuğu bu sayede devamlılığını sürdüren galaktik kümelerde bulunmaktadır. Tabi genç denilince insan ömrü ile kıyaslamayın. Yıldızlarda genç kavramı on milyon yıldan öncesini ifade etmektedir. Bu yıldız kümesine örmek vermek gerekirse Yılbaşı ağacı yıldız kümesi, Kar tanesi yıldız kümesi, Koni bulutsuzu ve tilki kürkü bulutsusunun bir nesne olarak tanımlanmasından meydana gelen NGC2264 verilebilir.
Galaktik küme içerisindeki yıldızlar birbirlerine kütle çekimi ile bağlıdırlar. Galaktik kümeyi oluşturmak için yazımızın başında da söylediğimiz gibi 50 ile 10000 civarında genç yıldız bir araya gelirler.
Bilinen galaktik kümelere değinecek olursak bunlar,
Kelebek yıldız kümesi (M6): Bu yıldızlar akrep takım yıldızı içerisinde bulunmaktadır. Ve gözle görülebilmektedir.
Messier 7 (M7): Yukarıda belirttiğimiz M6 yıldız kümesine çok yakın bir yıldız kümesidir. Fakat ona göre parlaklığı daha azdır.
Messier 21(m21): Yay takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesidir.
Messier 23(M23): M21 gibi yay takım yıldızı içerisinde yer alan bu yıldız kümesi çok fazla yıldız içermektedir. Bu yıldız kümesi şekil olarak yarasayı andırmaktadır.
Messier 29 (M29): Bu yıldız kümesi kuğu takım yıldızına 2 derece uzaklıkta güneydoğusunda yer almaktadır.
Messier 39 (M39): Kuğu takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesidir. Bu yıldız kümesi en parlak yıldıza 10 derece mesafededir.
Arıkovanı yıldız kümesi (M44): M44 yıldız kümesi boğa takım yıldızı içerisinde yer alan açık yıldız kümesidir.
Messier 103 (M103): Kraliçe takım yıldızında yönünde yer alan bir yıldız kümesidir.
Galaktik küme, yada diğer bilinen ismiyle açık küme uzayda bulunan bir yıldız kümesidir. Uzayda bin civarı bilinen açık yıldız yada galaktik küme bulunmaktadır. Galaktik kümeler genel olarak birkaç yüztane yıldızın biraraya gelmesinden oluşsada nadir olarak yirmi taneden az sayıda yıldızın oluşturduğu galaktik kümelere de rastlanmaktadır. Boğa yıldız kümesi (Hyades) ve Ülker yıldız kümesi (Pleiades) olarak bilinen yıldız kümeleri çıplak gözle de görülebilen yıldız kümeleridir.
Bu tür yaşlı galaktik kümeler zaman zaman küresel kümelerle karşılaştırılsalar da bunlar açık kümelerdir. Açık kümeler ile küresel yıldız kümeleri birbirinden ayıran en büyük özellik açık kümelerin daha gevşek bir yapıda olmalarıdır. Bu yıldızlar ayrıca yıldızlar arasındaki bulutların etkisi ve galaksinin hareketi sonucu sürekli ayrılma eğilimindedirler. Açık yıldız kümeler üzerinde yapılan araştırmalar bu kümelerin çoğunlukla genç yıldız kümelerden oluştuğunu göstermektedir. Bunun nedeni de açık yıldız kümelerinin bir veya iki galaksi turundan daha fazla var olamayacağını göstermektedir. Bu nedenle galaktik kümeler daha çok genç yıldız kümeleridir. Fakat bununla birlikte sürekli yeni yıldızların oluştuğu bu sayede devamlılığını sürdüren galaktik kümelerde bulunmaktadır. Tabi genç denilince insan ömrü ile kıyaslamayın. Yıldızlarda genç kavramı on milyon yıldan öncesini ifade etmektedir. Bu yıldız kümesine örmek vermek gerekirse Yılbaşı ağacı yıldız kümesi, Kar tanesi yıldız kümesi, Koni bulutsuzu ve tilki kürkü bulutsusunun bir nesne olarak tanımlanmasından meydana gelen NGC2264 verilebilir.
Galaktik küme içerisindeki yıldızlar birbirlerine kütle çekimi ile bağlıdırlar. Galaktik kümeyi oluşturmak için yazımızın başında da söylediğimiz gibi 50 ile 10000 civarında genç yıldız bir araya gelirler.
Bilinen galaktik kümelere değinecek olursak bunlar,
Kelebek yıldız kümesi (M6): Bu yıldızlar akrep takım yıldızı içerisinde bulunmaktadır. Ve gözle görülebilmektedir.
Messier 7 (M7): Yukarıda belirttiğimiz M6 yıldız kümesine çok yakın bir yıldız kümesidir. Fakat ona göre parlaklığı daha azdır.
Messier 21(m21): Yay takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesidir.
Messier 23(M23): M21 gibi yay takım yıldızı içerisinde yer alan bu yıldız kümesi çok fazla yıldız içermektedir. Bu yıldız kümesi şekil olarak yarasayı andırmaktadır.
Messier 29 (M29): Bu yıldız kümesi kuğu takım yıldızına 2 derece uzaklıkta güneydoğusunda yer almaktadır.
Messier 39 (M39): Kuğu takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesidir. Bu yıldız kümesi en parlak yıldıza 10 derece mesafededir.
Arıkovanı yıldız kümesi (M44): M44 yıldız kümesi boğa takım yıldızı içerisinde yer alan açık yıldız kümesidir.
Messier 103 (M103): Kraliçe takım yıldızında yönünde yer alan bir yıldız kümesidir.
Yorumlar
Yorum Gönder